En çok yatırım araçlarından bir tanesi olan hisselerde brüt takas oldukça önemli olabilmektedir. Birçok hisse yatırımcısı da bu kavramı fazla merak etme brüt takas nedir, 2023 brüt takas hisseleri, brüt takas işlem saatleri gibi konularla ilgili detaylı bilgiye ihtiyaç duymaktadır. Bu yazıda brüt takas ile ilgili tüm konulara eksiksiz değinmeye çalışacağız.

Brüt Takas Nedir?

Brüt takas tamamen hisse üzerine yatırımlarını yapan kişilerin korunmasına yönelik olarak Sermaye Piyasa Kurulu’ nun Borsa İstanbul, Takas Bank ve Merkezi Kayıt Kuruluşu’ nun ortak çalışmalarıyla ortaya konulmuş işlem türüdür. Bu işlemde amaç;

• Katılımcıların yatırımlarını korumaya ve yatırım için daha sağlıklı bir ortam oluşturmak,
• Hisse senetlerinde öncesinde var olan netleştirme ile oluşan mağduriyeti önlemek amacı ile netleştirmenin artık yapılamamasını sağlamaktır.

Nedenleri İle Hangi Hisseler Brüt Takasta?

Brüt takas uygulamasının oluşturulma amacının tamamen haksızlığın ve mağduriyetin oluşumunu önlemek amacı ile olduğunu belirtmiştik. Tüm detayları ve yönetmeliğini takip eden Sermaye Piyasa Kurulu;

• Bu uygulama ile mağduriyetin, haksızlığın ya da suç sayılabilecek spekülatif girişimlerin daha başlamadan sonlandırılmasını sağlamak amacını güttüklerini belirtmiştir.
• Piyasayı manipüle eden kullanıcıların suçları işledikten sonra önlem almaktansa daha başlamadan bu girişimleri engellemenin daha yararlı olduğunu düşünmektedir.
• Sermaye Piyasa Kurulu’ da bunun için zararlı ya da manipülatif girişimi olan hisseleri belirlediği anda o hisselerin hepsini brüt takas şartları altında tutmaya karar vermektedir. Bu konudaki tüm yetkilerin Sermaye Piyasa Kurulu’ nda olduğunu söyleyebiliriz.
• Sermaye Piyasa Kurulu (SPK) tüm bu yönetmeliği borsa ve piyasalarda var olan düzeni bozmadan işleme soktuklarını ve süreci olabildiğince takip edip yönettiklerini de belirtmektedir.

Bugüne kadar hisse satışları ve alma işlemlerinde genellikle spekülatif girişimler oldukça yoğun olup ciddi anlamda yatırımcılar artık hisse alanına yönelmeye çekiniyorlardı. Bu şekilde olan hisselere müdahale etmek oldukça zordu ve her katılımcı tabiri caizse kendi bildiğini okuyordu. Fakat, SPK piyasayı düzeltmek amacı ile brüt takas uygulaması dahil olmak üzere birçok çalışmayı yürürlüğe sokarak yanlış gidişata dur demeyi amaçlamaktadır.

Brüt Takas İşlem Saatleri Nedir?

• Brüt takas işlem saatleri hisseleriniz için takasbank.com üzerinden takip edebilirsiniz. Bunun yanında brüt takas hisselerinizle ilgili işlemleriniz hisse durumlarınızdan kaynaklı olarak biraz yavaşça ilerleyebilmektedir.
• Kısıtlanması sebebi ile brüt hisselerle işlem yapabilmek zor olsa da eğer yatırımcının elinde belli miktarda maddi bir güç var ise bununla spekülatör, tahtacı gibi kişileri araya sokarak hisseleri üzerinde var olan kısıtlanmayı belirli oranda kaldırabilmektedir.

Brüt Takas Süresi Ne Kadardır?

Hisselerin brüt takas süresi genellikle hisselerin durumuna göre SPK’ na göre değişiklik göstermektedir. SPK hisselerin brüt takas uygulamasında ne kadar sürede kalacağına özel olarak karar vermektedir. Bu nedenle brüt takas süresi hakkında net bir bilgi vermek doğru olmayacaktır.

Brüt Takasa Girip Yükselen Hisseler Var Mı?

Brüt takasa giren hisselerde yaşanması muhtemel durumları özetlersek;

• Brüt takasa giren hisselerde belirsizlik ve baskılanma gibi durumlar söz konusu olduğundan bu hisseler belli bir süre geride kalmaktadır.
• Bu şekilde baskılanan brüt takas hisselerine yönelik olan talep önemli ölçüde azalmaktadır.
• Talebi azalan ve daha az talep alan hisselerde toplam işlem hacmi de doğrudan düşüş yaşamaktadır.
• Bu hisselerde genellikle brüt takas uygulamasından ayrılmasına yakın bir talep artışı yaşanmakta ve işlem hacmi yükselmektedir.

Tüm bunlara rağmen bu tarz hisseler konusunda yatırım kararı alırken oldukça temkinli olmakta fayda vardır.

Brüt Takas Olan Hisseler 2023

2023 brüt takas olan hisseler hangileri olduğunu doğrudan SPK, Borsa İstanbul ve Takasbank kurumlarının web sitelerinde yer alan duyurulardan takip edebilirsiniz.

Kaynak: Gedik yatırım